Wat je MOET weten over Verlichting in het aquarium

Gids voor goede belichting van je aquarium

Licht is een kritische factor in de ecologie van elk aquarium. Dat geldt voor zowel zoetwateraquaria als zeewateraquaria. Maar verlichting is niet eens zozeer belangrijk voor de dieren, het vooral belangrijk voor de planten of in zeewater, de koralen. Het heeft ook een enorme invloed op vervelende problemen zoals algengroei. Stap voor stap wordt u door de beginselen van licht, het effect, de benodigde hoeveelheid licht en nog veel meer heen geloodst. Na het lezen van deze gids, ben jij ook een expert en weet je wat je aquarium nodig heeft.

Waarom heeft mijn aquarium licht nodig?

In een zoetwateraquarium is het licht dat planten de energie geeft voor fotosynthese en groei. Planten ontsmetten het water, halen hun basisvoeding uit voedingsstoffen van algen en zorgen voor de zuurstof voor vissen en de andere bewoners in het aquarium.

Het is duidelijk dat in een zeewateraquarium geen “planten” in de alledaagse zin zullen groeien. Het licht beïnvloedt de groei en verkleuring van koralen echter sterk. Licht voedt het plankton en symbiotische algen (zoöxanthellen) die in het weefsel van koralen leven en ze voeden.

Daglicht in het aquarium

Hoewel verlichting erg belangrijk is, dient uw aquarium zo min mogelijk natuurlijk daglicht te ontvangen. Gecombineerd met de kunstmatige verlichting in een aquarium gaat het vaak mis. Vaak is indirect licht verantwoordelijk voor een aanzienlijke groei van algen. Een aquarium mag in geen geval worden blootgesteld aan direct zonlicht. Als dat zo is, dan zal de temperatuur van het water te hoog oplopen of schommelen. Dit is slecht voor aquariumplanten.

Hoeveel licht hebben vissen nodig?

De meeste aquariumbewoners hebben maar een beetje licht nodig. Voor velen van hen zal dat al genoeg zijn om hun weg te vinden, hun voedsel te vinden en zich voort te planten. Maar let op! De benodigde verlichting verschilt per dier en individuele vissoorten. Sommigen hebben zelfs licht nodig om te groeien.

Hoeveel licht heeft mijn aquarium nodig?

Net als in de natuurlijke wereld is het het meest ideaal om het ritme van dag en nacht in de aquarium na te bootsen. Dat betekent dat er ongeveer 8 – 10 uur licht per dag moet zijn. Idealiter altijd op hetzelfde tijdstip van de dag (doormiddel van een timer).

Planten hebben een periode van minimaal zes uur aan verlichting nodig om voldoende gebruik van het licht te maken.

Als u uw aquarium ’s nachts verlicht wilt hebben, schakelt u het licht dan later in de ochtends in, of programmeer een pauze midden op de dag (2 – 4 uur.) Door het licht op deze manier te onderbreken, wordt ook de groei van algen geremd.

Let op: Een pauze midden op de dag mag alleen worden gebruikt in het geval van een zoetwateraquarium. In het geval van een zeewateraquarium is het schadelijk.

Om plotselinge veranderingen in het lichtniveau te voorkomen, moet u een vertraging simuleren van zonsopgang en zonsondergang, waarbij de lichten geleidelijk worden in- of uitgeschakeld.

Als u een fundamentele verandering in de verlichtingsperioden wilt aanbrengen, moet u dat altijd doen in fasen van elk ongeveer 30 minuten. Zodat de dieren en planten kunnen wennen aan de nieuwe timing. Zo zijn ze in staat om hun bio-ritmes geleidelijk aan te passen.

De basisbeginselen van verlichting

Lange tijd wisten we niet wat licht eigenlijk was. In de middeleeuwen werd door sommigen zelfs aangenomen dat de ogen stralen uitzonden en dat zicht het effect van die stralen was. De vragen die verband houden met licht zijn pas in de afgelopen 100 jaar opgelost. Dit was de aanleiding naar de kwantumfysica en de kwantumelektrodynamica, die weer nieuwe vragen opleverden.

Wat is verlichting eigenlijk?

Voor de natuurkundige is licht een vorm van elektromagnetische straling. Alleen een klein bereik (tussen 380 en 750 nm) is zichtbaar voor mensen. Er is ook gammastraling, röntgenstraling, ultraviolet, infrarood, magnetrons en radiogolven. De vormen van straling die grenzen aan het zichtbare bereik, zoals infrarood en ultraviolet, worden ook vaak als “licht” beschouwd.

Wat is het kleurenspectrum van verlichting?

Licht komt voor in verschillende golflengten die we waarnemen – door zon in combinatie met een regenwolk bijvoorbeeld – als kleuren (regenboogkleuren). Wit ziet er voor ons alleen als een kleur uit, als kleuren van het spectrum worden gecombineerd. Bij kunstmatige lichtbronnen, zoals de verlichting in het aquarium, is het mogelijk om het kleurenspectrum te beïnvloeden. Individuele kleuren kunnen worden benadrukt. Waarom dat handig is, leggen we je verderop in dit artikel uit.

Het effect van kleuren bij aquarium verlichting

Blauw en rood zijn de golflengten die chlorofyl het meest effectief kunnen absorberen. En juist om die reden zijn deze kleuren het meest geschikt voor fotosynthese. Groen is het minst bruikbaar en wordt daarom gereflecteerd of doorgelaten. Dat is de reden waarom bladeren er groen uit zien.

Als het rode element in licht overheersend is, zullen planten uitgroeien tot een enorme omvang, maar erg breekbaar zijn. Als het licht overwegend blauw is, zal hun groei extreem traag zijn maar compact. Optimale plantengroei in het aquarium treedt dus op als er een evenwicht is tussen licht in het blauwe en rode spectrum.

Led lampen en kleurspectrum in het aquarium

Zonlicht, of daglicht, maakt gebruik van het volle kleur spectrum (en niet alleen rood of blauw) en kan effectief worden gesimuleerd met behulp van wat bekend staat als full-spectrum fluoriscerende buizen. Dit vereist tenminste vier verschillende fluorescerende stoffen of 5-bands tl-buizen.

Het is anders bij hoogwaardige led-lampen omdat ze het volledige zonlichtspectrum reproduceren
en een hoog stralingsvermogen hebben. LED verlichting is dus “goed voor het oog” en uitstekend geschikt voor planten in het aquarium

Kleur spectrum van EHEIM Freshpower Daylight

Hoe wordt verlichting gemeten?

De maateenheden voor licht verwijzen naar helderheid, lichtopbrengst, lichte kleur en kleurweergave. Dat maakt het vaak wat complex om aan iemand uit te leggen. Onderstaand de verschillen:

• LUX (lx) verwijst naar de lichtsterkte (de hoeveelheid licht die op een oppervlak valt), bijv .: middagzon in een tropische zomer is 80.000 – 100.000 lx, een saaie zomerdag 10.000 – 20.000 lx, volle maan ’s nachts ongeveer 25 lx en licht door een helder raam rond de 4.000 – 2.000 lx
• Lumen (lm) verwijst naar de lichtopbrengst dat een lamp in alle richtingen straalt. De combinatie van lichtopbrengst (lm) en wattage (W) maakt het mogelijk om efficiëntie te identificeren. Bijvoorbeeld: de gloeilamp is 10–20 lm / W; een energiebesparende gloeilamp 50 – 85 lm / W, een T5 TL-buis 80 – 90 lm / W en tot slot LED verlichting, afhankelijk van ontwerp, 20 – 120 lm / W.
• Kelvin (K) geeft de kleurtemperatuur aan ofwel de lichtkleur. Lagere cijfers vertegenwoordigen het warme, roodachtige bereik en hogere cijfers het koude blauwachtige bereik. De lichtkleuren van lampen zijn ingedeeld in drie groepen: warmwit 2.000 – 3.000 K, neutraal wit ca. 4.000 K en daglicht wit vanaf 5.000. Bij tl-buizen gaat het om ongeveer 5.300 K wit daglicht. In het geval van zoetwateraquaria liggen de beste cijfers ergens tussen 4.000 en 7.000 K in. In het geval van zoutwater aquarium zouden de cijfers boven de 10.000 K moeten zijn.
• Kleurweergave-index (Ra) / CRI. Een andere maateenheid is de kleur reproductie-index (Ra) / CRI. Deze geeft het effect aan dat verlichting genereert ten opzichte van gekleurde objecten of mensen. Hoe hoger het cijfer, hoe meer natuurlijk de indruk ia. Bijvoorbeeld in een aquarium.

Welke soort verlichting heeft mijn aquarium nodig?

Goede verlichting behoort tot de belangrijkste basisuitrusting van een aquarium. In het geval van aquariumcombinaties en complete sets zit er vaak één of meer tl-buizen of ledverlichting in de kap geïntegreerd. Bij open aquaria zijn er hangende, geklemde en gemonteerde lampen van verschillende soorten beschikbaar.

Wat moet aquariumverlichting doen?

Goede aquariumverlichting biedt licht dat is aangepast om een maximaal effect te genereren. Bijzonder belangrijk zijn kleurcoördinatie, lichtopbrengst en efficiëntie. In zoetwateraquaria hebben planten voor een gezonde groei vooral een balans in het blauw en rode spectrum nodig. In een zeewater aquarium daarentegen zal het blauwe element moeten overheersen (vanaf 10000 Kelvin). Het licht moet in dit geval ook sterker zijn, zodat het kan doordringen in het weefsel van de koralen.

Heb ik TL of LED verlichting in mijn aquarium nodig?

1. TL-buizen waren de meest populaire vorm van verlichting voor aquaria. De conventionele T8-buizen (diameter 26 mm) zijn nog steeds beschikbaar, maar de moderne T5-buizen (diameter 16 mm) zijn veel efficiënter en technisch superieur.

Ze zijn beschikbaar voor zoet- en zeewateraquaria. TL-buizen moeten altijd gebruikt worden met geschikte reflectoren om het licht naar beneden te versterken. Prima oplossing waar jarenlang goed gebruik van is gemaakt. Sommige liefhebbers zweren bij TL verlichting ten opzichte van LED verlichting.

-> Bekijk hier alle TL verlichting.

2. LED verlichting is een verlichtingsmethode die veel terrein heeft gewonnen. LED verlichting is in staat tot uitstekende prestatieniveaus die zich op geen enkele manier minder goed zijn dan de prestaties van TL-buizen. LED is op veel gebieden mogelijk zelfs beter.

-> Bekijk hier alle LED verlichting.

Overstappen naar LED verlichting in het aquarium

Als u uw verlichting verandert naar LED verlichting, let dan op! Planten, vissen en gevoelige koralen moeten in staat zijn om zich langzaam en geleidelijk aan te passen, en te wennen aan de grotere intensiteit van ledverlichting. Gevoelige koralen moeten daarom naar een lagere positie worden verplaatst voor een periode van 3 – 4 weken. De dagelijkse verlichtingsperiode moet verkort worden tot 5 – 6 uur. Dit zal helpen voorkomen dat koralen gaan vervagen.

Waar moet ik bij LED’s in het bijzonder op letten?

Er zijn veel leveranciers van verlichting voor aquaria en nog meer veel informatie over prestatieniveaus beschikbaar. Er is ook veel oppervlakkige kennis in omloop en daarom moet je sceptisch zijn als er wonderbaarlijke eigenschappen aan LED verlichting wordt toegedicht.

Wat moet je weten bij LED verlichting?

Onderstaande elementen zijn belangrijk bij uw overweging tot het kopen van LED verlichting.

• Lichtrendement en / of energie-efficiëntie (lumen per Watt – lm / W)
• Kleurtemperatuur en / of lichtkleur (Kelvin – K)
• De balans van het kleurenspectrum (voor planten of koralen)
• Lichtpenetratie (vooral voor aquaria die groter zijn dan 50 centimeter hoog)
• Natuurlijke, echte kleurweergave (bij daglichtlampen)
• Levensduur (gemiddelde levensduur volgens DIN bij 3 cycli per dag)

De EHEIM powerLED lampen

EHEIM heeft diverse mogelijkheden voor LED verlichting van zoetwateraquaria.

De EHEIM powerLED Fresh Daylight

• helder daglicht (7.000 K) met volledig zonlichtspectrum (volledig spectrum)
• natuurlijke kleurweergave van onderwaterwerelden van dieren en planten
• uitgebalanceerd blauw-rood spectrum voor een goede plantengroei
• maximale energie-efficiëntie (120 lm / W) en helderheid
• voor bijzonder veeleisende planten, ook te combineren met EHEIM powerLED verse planten

De EHEIM powerLED Fresh Plants

• 

  helder zonlicht (10.000 K) met geoptimaliseerd spectrum (blauw 465 nm en rood 625 nm) voor een gezonde groei van veeleisende planten

• optimaal voor aquariums in Malawi en Tanganyika
• verbetert op natuurlijke wijze blauwe en rode kleuren van vissen en planten
• maximale energie-efficiëntie (100 lm / W) en hoge helderheid
• op basis van lumen wattage, kan worden gebruikt als enige lichtbron of in combinatie met EHEIM powerLED fris daglicht
• Voeding met 20 watt voor powerLED 11 tot 20 Watt
• Voeding met 100 Watt voor powerLED 34 tot 43 Watt

Meest gestelde vragen over Lighting in the aquarium verlichting in het aquarium